Rất khó để xác định virus chỉ bằng các triệu chứng. Các triệu chứng khác nhau tùy thuộc vào cây trồng, giống, tuổi của cây vào thời điểm bị nhiễm bệnh và trong một số trường hợp là thời tiết. Người ta thường thấy cây bị nhiễm nhiều loại vi-rút cùng một lúc, thường dẫn đến các triệu chứng nghiêm trọng kết hợp. Cách tốt nhất để xác định virus là thông qua phân tích mẫu tại Phòng Chẩn đoán Thực vật của tại các Trung tâm trang bị đầy đủ các thiết bị phục vụ cho mục đích này.

Khi cây trồng bị nhiễm virus

Lá bị nhiễm virus thường có hoa văn lốm đốm hoặc khảm có màu xanh lục và vàng. Khảm này có thể rất khác biệt và rõ ràng, hoặc tinh tế.

 Lá thường bị méo mó hoặc biến dạng. Chúng có thể nhăn nheo, khum lại, có thùy sâu hoặc trông mỏng và giống như sợi dây.

Lá non thường biểu hiện triệu chứng nặng nhất và nhỏ bất thường. Sự phát triển trên cây bị nhiễm bệnh thường bị còi cọc. Trong trường hợp nhiễm virus khảm dưa chuột (CMV), dây leo có thể bị héo hoàn toàn.

Tác động của virus lên quả phụ thuộc vào thời điểm virus lây nhiễm vào cây. Nhiễm trùng sớm thường dẫn đến sản lượng quả không có hoặc rất thấp.

Nhiễm trùng sau này có thể khiến quả nhỏ, biến dạng và đổi màu. Quả có thể có hoa văn lốm đốm hoặc khảm, đốm hình vòng hoặc mất màu trên toàn bộ hoặc một phần quả. Dưa bị nhiễm virus khảm bí (SqMV) thường thiếu lưới khi trưởng thành.

Hình: bệnh do virus khảm lá trên cây bí (Ảnh sưu tầm)

Thực hành sản xuất tốt để phòng bệnh

Mua hạt giống sạch từ nhà cung cấp có uy tín. Nếu để dành hạt giống thì không thu hạt giống từ cây bị bệnh.

Kiểm soát cỏ dại trong và xung quanh ruộng. Tập trung nỗ lực kiểm soát cỏ dại lâu năm có thể tạo điều kiện cho virus lây lan từ mùa này sang mùa khác.

Giữ số lượng rệp và bọ dưa chuột ở mức thấp.

Nếu bệnh xuất hiện ở một số cây, hãy loại bỏ và chôn những cây này để ngăn ngừa bệnh lây lan thêm.

Rửa sạch dụng cụ và tay bằng xà phòng và nước sau khi làm việc với cây bị nhiễm bệnh. Giảm thiểu các công việc bảo trì đòi hỏi phải xử lý cây bị nhiễm bệnh càng nhiều càng tốt.

Trong sản xuất nhà kính hoặc nhà vòng, sử dụng sàng lọc và các phương pháp khác để loại trừ rệp. Loại bỏ cỏ dại hoặc các vật chủ vi rút khác trong phạm vi 350 feet tính từ nhà kính hoặc nhà vòng.

Tránh trồng cây bầu bí cạnh nhà vòng hoặc khu vực sản xuất nhà kính.

Lưu ý

Không có thuốc trừ sâu nào có thể đảo ngược hoặc hạn chế các triệu chứng nhiễm virus.

Thuốc trừ sâu kiểm soát rệp thường tiêu diệt kẻ thù tự nhiên của chúng, dẫn đến quần thể rệp tăng lên sau khi phun thuốc.

THẬN TRỌNG: Việc đề cập đến thuốc trừ sâu hoặc sử dụng nhãn thuốc trừ sâu chỉ nhằm mục đích giáo dục. Luôn làm theo hướng dẫn trên nhãn thuốc trừ sâu đính kèm trên hộp đựng thuốc trừ sâu mà bạn đang sử dụng. Hãy chắc chắn rằng loại cây bạn muốn xử lý có tên trên nhãn thuốc trừ sâu mà bạn định sử dụng. Và quan sát số ngày giữa lúc sử dụng thuốc trừ sâu và thời điểm bạn có thể thu hoạch cây trồng của mình. Hãy nhớ rằng, nhãn hiệu là luật.

Huỳnh Vân