Nguyên nhân, triệu chứng và tác động của bệnh đốm lá đến sức khoẻ cây trồng

Bệnh đốm lá có thể từ một loạt các bệnh do nấm, vi khuẩn, vi rút, tuyến trùng hoặc các yếu tố môi trường gây ra, dẫn đến các đốm hoặc vết thương bị đổi màu trên lá cây. Những bệnh này ảnh hưởng đến nhiều loại cây khác nhau.

Quá trình quang hợp giảm có thể dẫn đến tăng trưởng chậm lại, năng suất thấp hơn và chất lượng cây trồng hoặc sản phẩm kém. Lá rụng sớm có thể khiến cây bị căng thẳng hơn do cháy nắng, hư hại do sương giá hoặc sâu bệnh tấn công, làm giảm giá trị thẩm mỹ của cây cảnh. Khả năng mẫn cảm với các bệnh khác tăng lên có thể do vết thương hoặc vết hở trên bề mặt lá, dẫn đến nhiễm trùng hoặc bệnh thứ cấp.

Xác định các bệnh đốm lá thường gặp ở cây trồng

Bệnh đốm lá là một vấn đề nghiêm trọng ở thực vật, ảnh hưởng đến nhiều loại cây trồng. Chúng có thể được xác định dựa trên phạm vi vật chủ, triệu chứng và tính thời vụ. Bệnh thán thư ảnh hưởng đến nhiều loại cây khác nhau như dưa chuột và cà chua, trong khi nấm Alternaria chủ yếu ảnh hưởng đến các loại cây thuộc họ cải như bông cải xanh, bắp cải và súp lơ. Các triệu chứng khác nhau, trong đó bệnh thán thư gây ra các đốm nâu hoặc đen không đều với tâm màu rám nắng và viền sẫm màu, bệnh do nấm Alternaria gây ra các đốm màu nâu sẫm hoặc đen có các vòng đồng tâm.

Nấm Cercospora gây đốm trắng xám viền tím, nấm Septoria gây đốm nâu hình tròn nhỏ có chấm đen ở giữa và vi khuẩn gây đốm sũng nước góc cạnh chuyển sang màu nâu hoặc đen và có thể rỉ ra chất dính. Tính thời vụ cũng đóng một vai trò quan trọng, bệnh đốm lá xảy ra vào các thời điểm khác nhau trong năm tùy thuộc vào điều kiện thời tiết và vòng đời của mầm bệnh.

Để đảm bảo nhận dạng mầm bệnh, các xét nghiệm có thể cần được thực hiện trong phòng thí nghiệm. Ví dụ, bào tử hoặc vi khuẩn từ lá bị nhiễm bệnh có thể được xem xét dưới kính hiển vi, nấm hoặc vi khuẩn có thể được nuôi cấy trên môi trường nhân tạo hoặc có thể sử dụng các kỹ thuật phân tử như phản ứng chuỗi polymerase hoặc giải trình tự DNA.

Hình: Bệnh đốm lá trên cây đậu phọng (Ảnh sưu tầm)

Các biện pháp tự nhiên và hữu cơ để quản lý bệnh đốm lá

Bệnh đốm lá có thể được kiểm soát bằng các biện pháp tự nhiên và hữu cơ. Dầu neem, được chiết xuất từ ​​​​hạt khô của cây neem, có đặc tính kháng nấm và kháng khuẩn giúp ức chế sự phát triển và lây lan của mầm bệnh. Nó cũng hoạt động như một chất chống côn trùng có thể truyền bào tử hoặc vi khuẩn từ cây bị nhiễm bệnh sang cây khỏe mạnh. Để sử dụng dầu neem, trộn hai thìa cà phê với 1 lít nước và phun lên lá bị ảnh hưởng cứ sau 7 đến 14 ngày cho đến khi các triệu chứng biến mất. Baking soda, một thành phần phổ biến trong gia đình, có đặc tính kháng nấm có thể ngăn ngừa và kiểm soát bệnh đốm lá do nấm.

Chiến lược quản lý đất để ngăn ngừa bệnh đốm lá

Để ngăn ngừa bệnh đốm lá, điều cần thiết là duy trì đất khỏe mạnh, màu mỡ để hỗ trợ sự phát triển và sức đề kháng của cây. Các chiến lược quản lý đất bao gồm tránh trồng ở những khu vực có bệnh đốm lá trước đây, luân canh cây trồng để giảm sự tích tụ mầm bệnh, cải thiện khả năng thoát nước của đất và thông khí bằng chất hữu cơ, tránh bón phân quá nhiều nitơ, phủ lớp phủ xung quanh gốc cây để giảm sự bắn tung tóe của đất và kiểm tra độ pH của đất để điều chỉnh nó theo nhu cầu của cây trồng. Cân bằng độ pH có thể làm giảm hoạt động của các mầm bệnh ưa đất chua hoặc kiềm, khiến nó trở thành yếu tố quan trọng trong việc quản lý sức khỏe cây trồng.

Trichoderma harzianum là loại nấm ăn và tiêu diệt các loại nấm khác. Nó có thể xử lý hạt giống, cải tạo đất hoặc phun lên cây trước hoặc trong khi bị nhiễm bệnh. Các mầm bệnh nấm như Botrytis, Sclerotinia và Verticillium không thể phát triển khi có Streptomyces lydicus, một loại vi khuẩn tạo ra kháng sinh và enzyme. Những vi sinh vật có lợi này có thể được áp dụng như xử lý hạt giống, cải tạo đất hoặc phun qua lá trước hoặc trong khi bị nhiễm bệnh.

Sử dụng thuốc diệt nấm hữu cơ để điều trị bệnh

Bệnh đốm lá có thể được điều trị bằng thuốc diệt nấm hữu cơ có nguồn gốc tự nhiên và ít tác động đến môi trường hơn thuốc diệt nấm tổng hợp. Một số loại thuốc diệt nấm hữu cơ bao gồm dầu neem, có đặc tính kháng nấm và diệt côn trùng, được sử dụng dưới dạng phun lên lá cứ sau 7 đến 14 ngày để kiểm soát các đốm nấm trên lá như bệnh thán thư, bệnh phấn trắng và bệnh gỉ sắt.

Đồng, một kim loại có đặc tính diệt nấm và diệt khuẩn, có thể được sử dụng dưới dạng phun lên lá 7 đến 10 ngày một lần để kiểm soát các đốm lá do vi khuẩn và nấm như bệnh bạc lá, đốm vi khuẩn và bệnh sương mai. Kali bicarbonate, một loại muối có đặc tính diệt nấm, có thể được sử dụng dưới dạng phun lên lá 3 đến 7 ngày một lần để kiểm soát các đốm nấm trên lá như phấn trắng, đốm đen và ghẻ.

Cắt tỉa và vệ sinh để quản lý bệnh đốm lá

Bệnh đốm lá có thể được quản lý thông qua các biện pháp cắt tỉa và vệ sinh. Chúng bao gồm việc loại bỏ các cành hoặc thân cây bị bệnh, vứt chúng vào thùng rác hoặc đốt và không ủ phân các vật liệu bị nhiễm bệnh. Dụng cụ cắt tỉa phải được khử trùng giữa các lần cắt bằng thuốc tẩy 10% hoặc cồn để tránh lây lan bệnh.

Thường xuyên dọn sạch những chiếc lá rụng hoặc mảnh vụn xung quanh cây giúp giảm bớt các bào tử có thể tồn tại qua mùa đông hoặc văng lên những chiếc lá mới. Tránh tưới nước trên cao hoặc tưới vào sáng sớm sẽ khiến lá khô nhanh và giảm độ ẩm thúc đẩy bệnh phát triển

Phương pháp quản lý dịch hại tổng hợp để kiểm soát đốm lá hiệu quả

Quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) là phương pháp kết hợp các phương pháp khác nhau để phòng ngừa và kiểm soát sâu bệnh theo cách thân thiện với môi trường và khả thi về mặt kinh tế. Nó liên quan đến việc luôn để mắt đến cây trồng để phát hiện các dấu hiệu bệnh đốm lá, sử dụng các giống cây trồng có khả năng kháng hoặc chịu đựng, sử dụng các phương pháp canh tác, sinh học và hữu cơ làm tuyến phòng thủ đầu tiên và loại bỏ côn trùng như rệp, bọ trĩ. và rầy có thể truyền bệnh đốm lá do virus hoặc vi khuẩn. Thuốc diệt nấm tổng hợp chỉ được sử dụng như là phương sách cuối cùng, tuân theo hướng dẫn trên nhãn.

Phần kết luận

Bệnh đốm lá là một vấn đề phổ biến và đầy thách thức đối với nhiều loại cây trồng. Tuy nhiên, chúng có thể được ngăn chặn và xử lý bằng các kỹ thuật quản lý đất khác nhau, thuốc diệt nấm hữu cơ, phương pháp cắt tỉa và vệ sinh cũng như các phương pháp quản lý dịch hại tổng hợp.

Trọng Hiếu