Chuối là loại cây ăn quả nhiệt đới, được trồng nhiều ở các tỉnh từ miền Bắc vào Nam và có nhiều loại khác nhau. Theo ghi nhận của Trung Tâm Thông Tin Công nghiệp và Thương Mại – Bộ Công Thương (VITIC) năm 2019, chuối chiếm hơn 19% tổng diện tích cây trồng ăn quả với diện tích trên 100.000 ha và có sản lượng tiêu thụ khoảng 1.4 triệu tấn/ năm. Với số lượng sản xuất này, Việt Nam đứng hàng thứ 14 trên thế giới, chiếm 1.7% thị phần so với các nước (theo thống kê của trang Tridge).

Cùng với thanh long và một số loại cây ăn quả khác như nhãn, sầu riêng, măng cụt, xoài... chuối được xác định là loại quả xuất khẩu tiềm năng nhờ lợi thế dễ trồng, khả năng tiêu thụ cao. Nhờ thế, nhiều doanh nghiệp đã lựa chọn loại nông sản này để đầu tư vào các quy trình trồng và thu hoạch, bảo quản… theo các tiêu chuẩn dịch vụ xuất nhập khẩu chung.

Hình: Trồng chuối xuất khẩu trên địa bàn tỉnh Bà rịa – Vũng Tàu

Cây chuối có khả năng thích ứng rộng, dễ trồng và nhanh được thu hoạch, chỉ sau khi trồng 11-12 tháng đối với chuối tiêu và 15-16 tháng đối với chuối tây. Ở nước ta, chuối được trồng khá phổ biến, trên nhiều loại đất và kiểu địa hình khác nhau. Đây cũng là một trong số ít các loại cây ăn quả có khả năng phát triển thành những vùng sản xuất hàng hóa tập trung quy mô lớn. Các vùng trồng có diện tích và sản lượng lớn hiện nay là Đồng bằng Sông Cửu Long, Đồng bằng Sông Hồng và Bắc Trung bộ. Các vùng Tây Nguyên, Đông Nam bộ và Miền núi phía Bắc có nhiều triển vọng phát triển sản xuất chuối do quỹ đất chưa khai thác còn nhiều và nhất là do việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng đã và đang được thực hiện trên địa bàn.

So với nhiều loại trái cây khác Chuối là cây ăn quả có quy mô sản xuất lớn nhất nước ta kể cả về diện tích và sản lượng. Năm 2010, cả nước đạt tổng diện tích 119,5 ngàn ha và tổng sản lượng trên 1,66 triệu tấn. Đến năm 2019, sản xuất chuối đạt tổng diện tích 146,8 ngàn ha và tổng sản lượng 2,14 triệu tấn. Như vậy, giai đoạn từ năm 2010-2019, sản xuất chuối ở nước ta đạt mức tăng trường khá cả về diện tích và sản lượng. Về diện tích, cây chuối chiếm 15%, cao gấp rưỡi so với các cây xoài, cam, bưởi chỉ chiếm khoảng 9-10% tổng diện tích cây ăn quả các loại 1046 ngàn ha. Về sản lượng, cây chuối cao gấp hơn hai lần cây cam đạt 0,96 triệu tấn và các cây xoài, bưởi lần lượt đạt 0,81 triệu tấn và 0,78 triệu tấn.

Tại tỉnh Bà rịa – Vũng Tàu, với điều kiện thuận lợi về khí hậu, thỗ nhưỡng, khả năng sản xuất với quy mô lớn. Chuối được xem là loại trái cây xuất khẩu nhiều tiềm năng để đưa vào sản xuất phục vụ xuất khầu. Được biết, vừa qua Ủy ban nhân dân tỉnh vừa ban hành quyết định chấp thuận cho Công ty Cổ phần Cao su Thống Nhất đầu tư dự án trồng chuối cấy mô và mít ứng dụng công nghệ cao tại tại xã Đá Bạc, huyện Châu Đức. Diện tích sử dụng đất khoảng 73 ha (đã được UBND tỉnh chấp thuận chủ trương chuyển đổi từ đất trồng cây cao su sang sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao), với tổng mức đầu tư khoảng 15 tỷ đồng.

Các vùng trồng chuối xuất khẩu chính của tỉnh hiện nay là Long Tân, huyện Đất Đỏ; xã Đá Bạc, Ngĩa Thành huyện Châu Đức. Các giống chuối trồng với quy mô lớn của tỉnhh hiện nay là Chuối Cavendish (chuối Philippines) ở Việt Nam được gọi là chuối già Nam Mỹ. Giống chuối này thơm ngon, có vị ngọt thanh nhẹ, dẻo nên rất được ưa chuộng. Khi mới chín, chuối già Nam Mỹ có vỏ vẫn màu xanh, nhưng khi chín lâu thì vỏ mới chuyển sang màu vàng. Chuối già Nam Mỹ có thời gian chín khá lâu, nhưng vỏ dày nên không bị dập nát. Thích hợp cho việc vận chuyển xa, đặc biệt là hoạt động xuất khẩu.

Đăng Trương