Chính phủ đã ban hành Nghị định 109/2018/NĐ-CP về nông nghiệp hữu cơ, trong đó quy định cụ thể chính sách khuyến khích phát triển nông nghiệp hữu cơ.

Nghị định quy định cụ thể một số chính sách đặc thù hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ, hợp tác xã, trang trại, hộ gia đình, nhóm hộ sản xuất sản phẩm hữu cơ. Theo đó, hỗ trợ 100% kinh phí xác định các vùng, khu vực đủ điều kiện sản xuất hữu cơ: Điều tra cơ bản, khảo sát địa hình, phân tích mẫu đất, mẫu nước, mẫu không khí do cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Hỗ trợ một lần 100% chi phí cấp Giấy chứng nhận sản phẩm phù hợp TCVN về nông nghiệp hữu cơ do Tổ chức chứng nhận cấp (cấp lần đầu hoặc cấp lại); về hỗ trợ đào tạo, tập huấn sản xuất hữu cơ, định mức hỗ trợ thực hiện theo quy định của Chính phủ về khuyến nông.

Về hỗ trợ xây dựng, nhân rộng mô hình sản xuất hữu cơ theo TCVN, định mức hỗ trợ chi phí giống kháng sâu bệnh, phân bón hữu cơ, thuốc bảo vệ thực vật sinh học đối với mô hình trồng trọt; chi phí giống, thức ăn hữu cơ, thuốc thú y được phép sử dụng đối với mô hình chăn nuôi, thủy sản và chi phí nhân rộng mô hình theo quy định của Chính phủ về khuyến nông.

Được biết, các chính sách khuyến khích phát triển nông nghiệp hữu cơ cũng ưu tiên kinh phí khoa học, khuyến nông để thực hiện đề tài nghiên cứu, dự án khuyến nông, đặc biệt về giống kháng sâu bệnh, phân bón hữu cơ, thuốc bảo vệ thực vật sinh học, thuốc thú y thảo mộc.

Cơ sở sản xuất kinh doanh sản phẩm hữu cơ hoặc vật tư đầu vào phục vụ cho sản xuất hữu cơ được ưu tiên trong đó, chính sách cho vay khuyến khích phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch.

Hình: Trang trại nông nghiệp hữu cơ là tương lai của nông nghiệp trên thế giới

Bên cạnh đó là chính sách đặc thù về giống, vốn và công nghệ trong nuôi trồng, khai thác dược liệu; chính sách hỗ trợ xúc tiến thương mại, xây dựng thương hiệu; chính sách hỗ trợ gắn Nhãn xanh Việt Nam, hỗ trợ cơ sở thân thiện với môi trường; các chính sách có liên quan khác. Trong cùng thời điểm và mục tiêu, cơ sở chỉ được lựa chọn 1 chính sách phù hợp nhất.

Việc phát triển và thực hành sản xuất các trang trại, mô hình nông nghiệp hữu cơ có nhiều lợi ích đó là: Duy trì và cải thiện độ màu mỡ, cấu trúc đất và đa dạng sinh học, giảm xói mòn; Giảm rủi ro do con người, động vật và môi trường tiếp xúc với các vật liệu độc hại; Tinh chỉnh các biện pháp canh tác để đáp ứng điều kiện sản xuất địa phương và đáp ứng thị trường cao cấp trong nước và thế giới.

Những lợi ích khi canh tác nông nghiệp hữu cơ

Tính bền vững trong dài hạn. Nhiều thay đổi quan sát được trong môi trường là dài hạn, xảy ra chậm theo thời gian. Nông nghiệp hữu cơ xem xét tác động trung và dài hạn của các can thiệp nông nghiệp đối với hệ sinh thái nông nghiệp. Nó nhằm mục đích sản xuất lương thực đồng thời thiết lập sự cân bằng sinh thái để ngăn ngừa các vấn đề về độ phì nhiêu của đất hoặc sâu bệnh. Nông nghiệp hữu cơ có cách tiếp cận chủ động thay vì xử lý các vấn đề sau khi chúng xuất hiện.

Cải thiện hoặc tái sinh dinh dưỡng đất canh tác. Các biện pháp xây dựng đất như luân canh cây trồng, xen canh, hiệp hội cộng sinh, cây che phủ, phân bón hữu cơ và làm đất tối thiểu là trọng tâm của các biện pháp thực hành hữu cơ. Những điều này khuyến khích hệ động vật và thực vật trong đất, cải thiện sự hình thành và cấu trúc của đất và tạo ra các hệ thống ổn định hơn. Đổi lại, chu trình dinh dưỡng và năng lượng được tăng lên và khả năng giữ lại chất dinh dưỡng và nước của đất được tăng cường, bù đắp cho việc không sử dụng phân khoáng. Những kỹ thuật quản lý như vậy cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc kiểm soát xói mòn đất. Thời gian đất tiếp xúc với các lực xói mòn giảm đi, đa dạng sinh học đất tăng lên và giảm thất thoát chất dinh dưỡng, giúp duy trì và nâng cao năng suất của đất. Việc xuất khẩu chất dinh dưỡng của cây trồng thường được bù đắp bằng các nguồn tái tạo có nguồn gốc từ trang trại nhưng đôi khi cần phải bổ sung cho đất hữu cơ kali, phốt phát, canxi, magiê và các nguyên tố vi lượng từ các nguồn bên ngoài.

Bảo vệ nguồn nước. Ở nhiều khu vực nông nghiệp, ô nhiễm nguồn nước ngầm do phân bón tổng hợp và thuốc trừ sâu là một vấn đề lớn. Vì việc sử dụng những thứ này bị cấm trong nông nghiệp hữu cơ nên chúng được thay thế bằng phân bón hữu cơ (ví dụ: phân hữu cơ, phân động vật, phân xanh) và thông qua việc sử dụng đa dạng sinh học lớn hơn (về loài được trồng và thảm thực vật lâu dài), tăng cường cấu trúc đất và nước xâm nhập. Các hệ thống hữu cơ được quản lý tốt với khả năng giữ lại chất dinh dưỡng tốt hơn sẽ làm giảm đáng kể nguy cơ ô nhiễm nước ngầm. Ở một số khu vực mà ô nhiễm là một vấn đề thực sự, việc chuyển đổi sang nông nghiệp hữu cơ rất được khuyến khích như một biện pháp phục hồi (ví dụ: Chính phủ Pháp và Đức).

Cải thiện không khí và chống biến đổi khí hậu. Nông nghiệp hữu cơ làm giảm sử dụng năng lượng không thể tái tạo bằng cách giảm nhu cầu hóa chất nông nghiệp (những nhu cầu này đòi hỏi một lượng lớn nhiên liệu hóa thạch được sản xuất). Nông nghiệp hữu cơ góp phần giảm thiểu hiệu ứng nhà kính và sự nóng lên toàn cầu thông qua khả năng cô lập carbon trong đất. Nhiều biện pháp quản lý được sử dụng bởi nông nghiệp hữu cơ (ví dụ: làm đất tối thiểu, trả lại tàn dư cây trồng cho đất, sử dụng cây che phủ và luân canh, và tích hợp nhiều hơn các cây họ đậu cố định đạm), làm tăng lượng carbon trở lại đất, nâng cao năng suất và ủng hộ lưu trữ carbon. Một số nghiên cứu tiết lộ rằng hàm lượng carbon hữu cơ trong đất khi canh tác hữu cơ cao hơn đáng kể. Càng nhiều carbon hữu cơ được giữ lại trong đất, tiềm năng giảm nhẹ của nông nghiệp đối với biến đổi khí hậu càng cao. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều nghiên cứu cần thiết trong lĩnh vực này. Thiếu dữ liệu về carbon hữu cơ trong đất ở các nước đang phát triển, không có dữ liệu so sánh hệ thống trang trại từ Châu Phi và Châu Mỹ Latinh, và chỉ có dữ liệu hạn chế về trữ lượng carbon hữu cơ trong đất, vốn rất quan trọng để xác định tỷ lệ hấp thụ carbon đối với các hoạt động canh tác.

Bảo Nhi