Danh Mục

ban Biên tập

Video Tư Liệu kỹ Thuật

Thông Tin Thời Tiết

Thống Kê Truy Cập

Tổng số lượt truy cập: 15414870
Số người đang truy cập: 21

Kỹ Thuật KNKN

CÁC PHƯƠNG PHÁP THU NHẬN VÀ SỬ DỤNG CHẤT ĐIỀU HÒA SINH TRƯỞNG THỰC VẬT

1.    Các con đường thu nhận

Các chất điều hòa sinh trưởng thực vật sử dụng trong nông nghiệp được thu nhận bằng 3 con đường chính:

- Chiết suất từ thực vật

Các chất điều hòa sinh trưởng thực vật đều có trong các bộ phận của cây nhưng thường ở nồng độ rất thấp. Vì vậy, bằng phương pháp chiết suất từ thực vật thì hiệu suất thu nhận rất thấp và giá thành cao. Những chất nào cần thiết mà không thể thu nhận được từ các phương pháp khác thì mới chiêt suất từ thực vật. Thí dụ gần đây Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt chiết suất từ một loại rong biển chất Oligo saccarit có khả năng kích thích sinh trưởng cây trồng như một auxin. Các Polyphenol cũng đã được chiết suất từ nhiều loài cây.

- Lên men vi sinh vật

Chất điều hòa sinh trưởng nổi tiếng và có nhiều ứng dụng nhất là Gibberillin (GA) đã được thu nhận bằng phương pháp này. Bằng kỹ thuật lên men, người ta nuôi cấy nấm Fusarium moniliforme. Trong quá trình phát triển, nấm đã tổng hợp chất GA và tiết vào môi trường lên men rồi với kỹ thuật tách chiết, GA đã được tách khỏi dịch nuôi cây nấm và kết tinh dưới dạng tinh thể màu trắng. Ở Việt Nam, GA đã được thu nhận bằng phương pháp này ở viện Công nghệ Sinh học (Trung tâm KHTN và TN Quốc gia) và đưa vào ứng dụng trong nông nghiệp.

- Công nghệ hóa học

Có nhiều chất điều hào sinh trưởng được sản xuất bằng phương pháp hóa học như các chất Auxin, Ethylen. Đây là con đường kinh tế nhất. Ở nước ta, hiện nay các chất Auxin, Ethylen được thu nhận bằng phương pháp công nghệ hóa học cũng đang được tiến hành ở các viện và trung tâm hóa học.

2.    Các phương pháp sử dụng

Các chất điều hòa sinh trưởng thực vật được sử dụng trên cây bằng nhiều phương pháp như phun lên cây, phun vào dung dịch, bôi lên cây hoặc tiêm chích vào cây. Tùy theo mục đích yêu cầu mà người ta ứng dụng có thể sử dụng một trong các phương pháp trên hoặc có thể sử dụng cùng một lúc vài phương pháp cho cùng một đối tượng nghiên cứu hoặc sản xuất.

- Phun lên cây

Thường áp dụng cho các cây trồng lấy thân, lá, hoa, quả. Nồng độ phun thường tính bằng mg hoạt chất/lít nước (còn gọi là ppm, tức là 1 phần triệu). Để tiện pha chế và an toàn cho cây, người ta thường sản xuất thành các chế phẩm có hàm lượng hoạt chất thấp và pha theo nồng độ hướng dẫn trên nhãn bao bì.

Nên phun vào lúc trời mát, ít nắng, tốt nhất là khoảng 7 – 9 giờ sáng hoặc 4 – 6 giờ chiều. Lúc này, các lỗ khí khổng trên lá mở nhiều nhất, thuốc dễ thấm vào cây hơn.

Nếu phun xong mà gặp mưa ngay thì hiệu quả giảm, có thể phải phun lại, cũng không nên phun ngay sau khi mưa xong vì lá cây đã no nước sẽ ít hấp thụ thuốc.

Có thể pha chung với các thuốc kích thích sinh trưởng cây trồng với các loại phân bón lá hoặc với thuốc trừ sâu bệnh để tiết kiệm công phun. Pha chung xong cần phun ngay.

Sử dụng chất điều hoà sinh trưởng trong trồng trọt

- Ngâm (hoặc nhúng) hạt, củ, cành vào dung dịch thuốc

Để tăng thời gian tiếp xúc và khả năng hấp thụ thuốc, người ta ngâm hạt, củ hoặc cành vào dung dịch chất điều hòa sinh trưởng ở nộng độ thích hợp. Đối với cành giâm có thể nhúng nhanh đầu gốc cành vào dung dịch có nồng độ cao hơn. Các phương pháp ngâm hoặc nhúng thường áp dụng để phá ngủ nghỉ, kích thích nảy mầm cho hạt và củ, nhân nhanh các giống cây bằng phương pháp giâm cành để kích thích ra rễ.

- Bôi hoặc đắp lên cây

Có thể bôi trực tiếp dung dịch chất điều hòa sinh trưởng có nồng độ đậm đặc lên cây hoặc nhào trộn với các loại chất độn khác (như cao lanh, đất sét, chất làm bầu chiết) để đắp lên cây. Phương pháp này thường dùng trong chiết cành cây giống, làm cho cành chiết mau ra rễ.

- Tiêm chích lên cây

Có thể tiêm thẳng dung dịch chất điều hòa sinh trưởng vào chồi, vào mắt ngủ của thân cây hoặc củ. Phương pháp này thường áp dụng trong công tác nghiên cứu để so sánh, xác định hiệu quả của các chất điều hòa sinh trưởng ở các nồng độ khác nhau.

Sử dụng chất điều hoà sinh trưởng trong trồng hoa

ĐỘ ĐỘC CỦA CÁC CHẤT ĐIỀU HÒA SINH TRƯỞNG THỰC VẬT

Các chất điều hòa sinh trưởng thực vật nói chung đều rất ít độc với người và môi trường, hầu như không độc với tôm cá và các loài côn trùng có ích. Khả năng phân hủy nhanh trong tự nhiên lại được sử dụng với nồng độ rất thấp nên rất ít để lại dư lượng trong nông sản, thời gian cách ly nói chung không đề cập tới.

Độ độc của một số chất điều hòa sinh trưởng thực vật

 (theo Farm Chemical handbook):

Riêng chất Alar (ADHS) tích lũy tương đối lâu trong môi trường nên đã hạn chế sử dụng ở nhiều nước.