Tùy theo từng giai đoạn sinh trưởng phát triển của cây, cần có biện pháp cắt tỉa phù hợp nhằm tạo cho cây thông thoáng, ánh sáng trực xạ có thể lọt vào bên trong tán cây; Khống chế được chiều cao của cây và chiều rộng của tán; Giảm tiêu hao dinh dưỡng bởi các cành vô hiệu, tập trung dinh dưỡng nuôi hoa, quả.

Đối với nhãn trồng ở miền Bắc và ở miền Nam, việc cắt tỉa đều bắt đầu từ sau khi thu hoạch quả. Tuy nhiên, với điều kiện miền Bắc, do tính chất thời tiết theo mùa nên để ra được các đợt lộc khỏe và kịp thành thục để phân hóa hoa, việc cắt tỉa cần đảm bảo thời điểm nghiêm ngặt bằng cách:

- Cắt tỉa cành: Sau khi thu hoạch, cắt tỉa toàn bộ những cành tăm, cành bị sâu bệnh, cành trong tán, cành vượt, cành sát mặt đất và cành đứng ở trung tâm tán cây, tạo cho cây thông thoáng. Ngoài ra trong quá trình sinh trưởng thường xuyên cắt tỉa những cành vô hiệu cho cây.

Hình: Cắt tỉa để tạo hình và tăng hiệu quả nuôi trái cho cây nhãn

- Cắt tỉa lộc Thu: Khi lộc Thu phát sinh khoảng từ 5 - 7 cm, tiến hành tỉa bỏ bớt một số lộc trên những cành mọc quá nhiều lộc, mỗi đầu cành chỉ nên để 1 - 2 lộc to khỏe và phân bố đều quanh tán.

- Cắt tỉa thu tán: Áp dụng đối với những vườn nhãn lâu năm và cây bắt đầu giao tán. Năm thứ nhất cắt đau 1/2 số đầu cành và chỉ để 1/2 số đầu cành không cắt ra quả, năm sau tiếp tục cắt đau các cành năm trước đã ra quả và nuôi những cành trong tán để tạo bộ khung tán mới

Tỉa hoa, tỉa quả:

+ Tỉa hoa: Thời gian tỉa hoa thích hợp là vào tháng 3 khi chùm hoa đã dài khoảng 12 - 15 cm, nụ hoa trông đã rõ nhưng chưa nở. Tuỳ thuộc vào khả năng ra hoa của từng cây mà có thể tỉa bỏ –10-20% số chùm hoa, tỉa bỏ các chùm hoa bị sâu bệnh và các chùm hoa nhỏ. Trong trường hợp hoa ra trên toàn bộ tán, mỗi đầu cành hình thành lộc thu cắt tỉa để lại 1 chùm hoa.

+ Tỉa quả: Sau khi kết thúc đợt rụng quả sinh lý lần 1, khi quả đã lớn bằng hạt đậu tương, tiến hành tỉa bỏ những quả bị sâu bệnh, quả dị hình. Những chùm quả quá lớn cần tỉa bỏ bớt quả hoặc cắt bớt đầu chùm, những cây quá nhiều chùm quả cần tỉa bỏ bớt số chùm quả trên cây. Ở miền Nam, tùy theo thời điểm xử lý ra hoa cho nhãn mà thời vụ thu hoạch quả có khác nhau. Thông thường một năm có hai vụ thu hoạch: vụ thuận vào tháng 10 đến tháng 2 năm sau; vụ nghịch vào tháng 3 - 9 dương lịch. Do vậy việc cắt tỉa sẽ theo thời điểm thu hoạch quả. Cách cắt tỉa: Cắt tỉa những cành vô hiệu: cành trong tán, cành sâu bệnh, cành già cỗi.

Thu Minh