Trong chăn nuôi quảng canh, thức ăn bổ sung và hạt giống được khuyến khích để phối hợp hiệu quả hơn việc sử dụng tài nguyên đất và nước ở các vùng ven biển. Tuy nhiên, các công nghệ nuôi tôm khác, chẳng hạn như bán thâm canh và thâm canh, không được khuyến khích vì chúng liên quan đến mật độ thả giống cao, lượng lớn thức ăn và phân bón.

Các quá trình như vậy thường đặt ra nhu cầu lớn về tài nguyên thiên nhiên và dẫn đến tải lượng chất hữu cơ cao, dẫn đến ô nhiễm và tác động xã hội ở các vùng ven biển. Do đó, chỉ các hệ thống nuôi tôm truyền thống/cải tiến dựa trên cơ sở khoa học và truyền thống mới được phép ở các khu vực ven biển. 

Thực hành tốt nhất cho nuôi tôm

Vườn ươm bên ngoài – Vườn ươm bên ngoài cho phép người nuôi tôm giám sát chặt chẽ tôm con. Phương pháp thực hành tốt nhất này giúp cải thiện tỷ lệ sống của tôm, tính bền vững của trang trại và thu nhập của nông dân. Đây là quy trình quan trọng nhất để nuôi tôm và những người nông dân kết hợp vườn ươm ngoài trời sẽ thành công hơn rất nhiều và giảm thiểu rủi ro nhanh chóng.

Hệ thống thoát nước trung tâm – Người nuôi tôm đã nhận ra tầm quan trọng của việc duy trì môi trường canh tác sạch sẽ và lành mạnh để tránh dịch bệnh. Hệ thống thoát nước trung tâm làm sạch cặn bẩn và chất cặn bã từ đáy ao. Công nhân nông trại kiểm tra cống trung tâm nhiều lần trong ngày để loại bỏ chất thải này, giúp tạo ra một môi trường sạch hơn. Phương pháp này giữ cho nước ao luôn sạch, cải thiện khả năng sống sót và tăng tính bền vững cho trang trại nuôi tôm. Kết quả là các trang trại thoát nước tập trung thành công hơn và bền vững hơn.

Lưới cua và lưới chim – Lưới cua và lưới chim là lưới an toàn giúp ngăn chặn các loài săn mồi tránh xa các trang trại nuôi tôm. Các loài vật có khả năng mang mầm bệnh lây lang cho tôm trong ao nuôi và buộc phải thu hoạch tôm khẩn cấp trước khi chúng đạt kích thước tối ưu. Ngoài ra, chim nước bản địa có thể ăn tôm. Các trang trại có cơ sở hạ tầng này có thể nuôi tôm và có tỷ lệ sống cao.

Máy sục khí – Máy sục khí thường bao gồm các bánh guồng quay hoặc dây dẫn oxy làm tăng lượng oxy hòa tan trong ao. Thiết bị này rất cần thiết cho việc nuôi tôm vì nó cho phép chúng ta nuôi Tôm hiệu quả hơn ở mật độ cao hơn. Ngoài ra, ao có hàm lượng oxy hòa tan cao giúp giảm căng thẳng tổng thể cho tôm, giảm thiểu nguy cơ bệnh tật và tăng tốc độ tăng trưởng.

Hình: Máy sục khí công nghiệp trong ao nuôi tôm (Ảnh sưu tầm)

Lớp lót ao – Tấm lót ao làm giảm xói mòn ở các trang trại nuôi tôm, đặc biệt thông qua hệ thống sục khí tuần hoàn nước. Các ao được lót bạt hoàn toàn cũng có thể làm giảm lượng nước chảy tràn và lượng nước cần thiết để nuôi Tôm. Tuy nhiên, có một cuộc tranh luận đang diễn ra giữa những người nông dân về việc liệu ao lót một phần hay lót toàn bộ sẽ bền vững hơn – ao lót lót hoàn toàn sẽ làm giảm lượng thấm xuống đất. Tuy nhiên, ao được lót một phần vẫn cho phép cua ăn tảo và côn trùng nhỏ phát triển mạnh ở đáy đất. Lợi ích của việc sử dụng lớp lót ao là giúp giảm xói mòn bờ ao và giảm chi phí bảo trì.

Thiết kế và xây dựng ao nuôi tôm

Không có thiết kế tiêu chuẩn cho ao nuôi tôm. Hoạt động canh tác ngày nay vẫn phụ thuộc nhiều vào kinh nghiệm, khả năng tài chính và điều kiện môi trường tại chỗ của từng nông dân. Từ quan điểm kỹ thuật, ao nuôi tôm rất cần thiết để có một ao nuôi cá có vây tốt hơn. Thiết kế cấu trúc tinh tế phần lớn là do hành vi của Tôm Penaeid. P. monodon là loài động vật đáy và có thói quen tụ tập dọc theo thành bể.

Do đó, bất kỳ thiết kế nào để tăng bề mặt tường, ví dụ như thêm chất nền hoặc nền bùn nâng cao kéo dài đến mép ao, đều có thể thúc đẩy mật độ thả giống. Một trang trại nuôi tôm lý tưởng bao gồm một cơ sở phức hợp: 

Ao ương và ao nuôi thương phẩm với nhiều kích cỡ khác nhau, 

Cấu trúc kiểm soát nước và 

Các công trình phụ trợ như đường, cầu, khu dân cư, nhà xưởng, kho bãi … 

Kích thước và hình dạng của ao nuôi – Ao hình chữ nhật hoặc hình vuông phù hợp với nuôi tôm. Trục dài nhất của ao phải song song với hướng gió thịnh hành. Nó tạo điều kiện cho nước chuyển động do tác động của gió, làm tăng lượng oxy hòa tan trong nước và giảm sự dao động nhiệt độ nước trong những tháng mùa hè hoặc những tháng ấm hơn. 

Nguyên tắc quản lý thức ăn trong nuôi tôm

Nguyên liệu thức ăn cho tôm không được chứa chất gây ô nhiễm, chất kháng dinh dưỡng, độc tố vi sinh vật, kháng sinh bị cấm. Không nên sử dụng thực phẩm ướt nuôi trồng. Tuy nhiên, nên tránh sử dụng động vật giáp xác làm nguyên liệu khi sử dụng thức ăn ướt. 

Chỉ nên sử dụng thức ăn dạng viên khô, cân bằng dinh dưỡng với độ ổn định nước tối ưu. 

Thức ăn mới thu được nên được sử dụng càng nhiều càng tốt. Trong mọi trường hợp không nên sử dụng thức ăn được lưu trữ quá hai tháng. 

Các khay thức ăn nên được bố trí rộng rãi khắp ao. 

Nên tránh cho ăn quá nhiều và cho ăn thiếu. 

Những nguyên tắc cơ bản để kiểm soát dịch bệnh ở tôm

Sự xuất hiện của mầm bệnh có thể gây ra dịch bệnh lớn ở tôm với những hậu quả tàn khốc. Khi tôm bị bệnh, chúng nổi lên mặt nước thay vì đáy ao nuôi. Hải âu sà xuống ăn tôm bệnh rồi phóng uế ra ao hồ cách xa hàng km, làm lây lan mầm bệnh. 

Khi các trang trại nuôi tôm đóng cửa do dịch bệnh sẽ gây ra những tác động kinh tế xã hội, bao gồm cả mất việc làm. Khoảng 80% các loài Tôm được nuôi chỉ từ hai loài – Penaeus vannamei (Tôm thẻ chân trắng) và Penaeus monodon (Tôm sú). Sau đó, những nền độc canh này dễ bị bệnh. 

Cần chú ý thu gom hết tôm trong ao để tránh lây lan dịch bệnh. Không ngừng cho ao nuôi chung trong thời gian dịch bệnh bùng phát. Nếu không cho ăn, cua trở nên yếu ớt và dễ mắc bệnh. 

Thu hoạch để tăng trưởng trang trại nuôi tôm

Khi Tôm đã phát triển đến quy mô thị trường yêu cầu, chúng sẽ được đưa ra khỏi ao thả giống và gửi đi chế biến. Có nhiều phương pháp thu hoạch khác nhau. 

Thu hoạch bằng túi lưới tại cửa hàng 

Thu hoạch bằng lưới kéo 

Thu hoạch bằng cách hái bằng tay

Có thể thu hoạch Tôm thành công nếu Tôm được nuôi trong điều kiện tốt trong thời gian ngắn. Kỹ thuật thu hoạch không được làm hỏng Tôm hoặc làm tôm bị nhiễm chất thải. Thu hoạch nhanh sẽ giảm nguy cơ ô nhiễm vi khuẩn và giữ cho Tôm tươi khi đến cơ sở chế biến. 

Việc thu hoạch hoàn toàn có thể được thực hiện bằng cách xả nước ao bằng lưới túi và hái bằng tay. Thời gian nuôi trung bình khoảng 120-150 ngày, trong thời gian đó tôm sẽ phát triển đạt kích cỡ 15-30 gam tùy theo loài. Một mẻ tôm nuôi có thể được đặt giữa các lớp đá nghiền trước khi vận chuyển ra thị trường.

Những sai lầm thường gặp cần tránh trong thục hành nuôi tôm

Chuẩn bị ao không tốt

Việc chuẩn bị ao nuôi đúng cách là điều bắt buộc! Chắc hẳn chúng ta đã nghe điều này thường xuyên. Điều quan trọng không kém là phân tích xem có bất kỳ tiền sử bệnh nào ở khu vực đã chọn hay không. Đây sẽ là bước đi đầu tiên hướng tới thực hành canh tác tốt. 

Các phương pháp thực hành tốt nhất: Làm sạch và khử trùng hồ bơi; Chuẩn bị ao nuôi thích hợp trước khi thả giống.

Dữ liệu quá nhiều

Tôm rất nhạy cảm với nhiều yếu tố môi trường và căng thẳng là một trong số đó. Thả quá nhiều có thể làm tăng căng thẳng ở Tôm; một tác động thường thấy là giảm tăng trưởng. Ngoài ra, nó làm tăng khả năng cây trồng bị ảnh hưởng bởi các bệnh khác nhau. 

Cách thực hành tốt nhất: Thả đúng số lượng tôm vào ao. Con số lý tưởng là 40-60 con/m2. 

Cho ăn nhiều quá

Sự tích tụ các hạt thức ăn trong ao có hại nhiều hơn là có lợi. Nó phân hủy và dần dần làm suy thoái môi trường ao nuôi và khiến nó trở nên độc hại hơn. Các hợp chất độc hại sẽ đầu độc Tôm trong ao. 

Cách tốt nhất: Chỉ cho ăn đúng lượng thức ăn. Thường xuyên kiểm tra ao nuôi xem lượng thức ăn có được tiêu thụ hay không và tăng/giảm lượng thức ăn cho phù hợp. 

Mạnh Cường