Cà tím là thực phẩm chủ yếu ở các quốc gia Nam và Đông Nam Á. Chúng cũng có nhiều hình dạng và màu sắc khác nhau. Một số có sọc và tròn, một số khác có màu trắng và ngắn, trông giống như quả trứng gà, do đó nó có tên gọi nổi tiếng nhất.

Ở Philippines, cà tím còn được gọi là talong và là loại rau số một về diện tích sản xuất. Bình quân mỗi năm có 21.225 ha trồng cà tím. Ấn Độ trồng trên 550.000 ha và là quốc gia sản xuất lớn thứ hai sau Trung Quốc với 26% thị phần sản xuất trên thế giới. Bangladesh, đây là loại rau quan trọng thứ ba về sản lượng và được trồng trên khoảng 50.000 ha trên khắp đất nước. Do đó, cà tím là nguồn thu nhập quan trọng của nhiều nông dân châu Á.

Lợi ích của cà tím không dừng lại ở người nông dân. Nó cũng có lợi cho sức khỏe con người vì nó có nhiều chất xơ và nước, giàu chất chống oxy hóa và là nguồn cung cấp vitamin và khoáng chất tốt. Do đó, loại rau này có thể giúp ngăn ngừa ung thư, tiểu đường và các bệnh về đường tiêu hóa.

Vấn đề sâu bệnh trên cà tím

Nông dân trồng cà tím bị thiệt hại năng suất đáng kể ở mức 51-73%/ năm do sâu đục quả và chồi cà tím (FSB). Bướm đêm cái đẻ trứng chủ yếu trên lá cà tím. Khi trứng nở và phát triển thành ấu trùng, chúng ăn các mô lá và chui vào bên trong chồi và quả

Để giải quyết vấn đề này, nhiều nông dân trồng cà tím tại các vùng sản xuất cà tím lớn ở Philippines và Bangladesh phun thuốc trừ sâu hóa học cách ngày hoặc tới 80 lần/ mùa. Thực tế này là không thể chấp nhận được và không lành mạnh đối với người tiêu dùng, nông dân và môi trường. Ở Philippines người nông dân còn nhúng trái cà tím chưa thu hoạch vào hỗn hợp hóa chất để đảm bảo sản phẩm có thể bán được trên thị trường. Ở Ấn Độ, nông dân phun thuốc trừ sâu 20-40 lần/vụ, nếu không họ sẽ không thu hoạch được.

Công nghệ biến đổi gen giống cà tím

Hình: quả cà tím giống thường và quả cà tím giống biến đổi gen
(Ảnh: Dự án Cà tím Bt UPLB IPB, 2014)

Bt là viết tắt của Bacillus thuringiensis, một loại vi khuẩn đất phổ biến có chứa gen tạo ra protein có hại cho FSB. Các nhà khoa học đã kết hợp gen này vào cà tím để tạo ra khả năng kháng côn trùng.

Cà tím Bt (Hình) biểu hiện gen Bt, cho phép nó tạo ra cùng loại protein giúp nó kháng FSB. Khi protein Bt được ấu trùng FSB ăn vào, nó sẽ hòa tan nhờ sự hiện diện của enzyme và điều kiện kiềm (pH =9,5) của ruột trái. Sau đó, nó liên kết với một protein khác (thụ thể) có trong ruột giữa tạo thành độc tố hoạt động. Độc tố Bt sau đó chọc thủng ruột khiến côn trùng không thể ăn được. Côn trùng chết trong vòng vài ngày. Protein Bt chỉ ảnh hưởng đến FSB và không ảnh hưởng đến con người, động vật trang trại và các sinh vật không phải mục tiêu khác vì những sinh vật này không có các điều kiện đường ruột cần thiết (pH và thụ thể cần thiết) để kích hoạt độc tố.

Ngày nay, nhiều giống cà tím biến đổi gen đã được cấp phép sản xuất đại trà làm thực phẩm tại nhiều quốc gia trên thế giới và trước tiên là ở Philippine, Bangladesh và Ấn Độ

Bên cạnh việc tăng thu nhập, những lợi ích đáng kể về sức khỏe và môi trường sẽ tích lũy từ việc giảm đáng kể việc sử dụng thuốc trừ sâu. Giả sử tỷ lệ áp dụng là 50%, lợi ích của cà tím Bt đối với sức khỏe con người trị giá trên 57.00 USD/năm trong khi lợi ích chung đối với động vật trang trại, côn trùng có ích và chim được ước tính khoảng 155.8 USD/ năm tại Philippine.

PS Thanh