Triệu chứng

Trên lá xuất hiện các đốm tròn, màu nâu rám nắng đến nâu sẫm có viền sẫm màu, thường được bao quanh bởi quầng vàng. Các đốm này có thể lan rộng và hợp nhất, khiến lá chết và rụng lá.

Trên quả: Các đốm nhỏ, lõm, úng nước chuyển sang màu đen khi già đi. Những đốm này có thể trở nên lớn hơn và ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng tiêu thụ của quả.

Trên thân: Các tổn thương sẫm màu, dài có thể bao quanh thân và làm cây yếu đi, dẫn đến chết cây hoặc giảm năng suất.

Hình: Biểu hiện trên lá của bệnh thán thư trên lá bí (Ảnh: sưu tầm)

Điều kiện

Nhiệt độ: Sự sinh trưởng tối ưu diễn ra trong khoảng 20–30°C (68–86°F). Loài này phát triển mạnh trong thời tiết ấm áp, nhưng nhiệt độ vượt quá 35°C có thể ức chế sự phát triển của chúng.

Độ ẩm: Độ ẩm cao (>85%) và Lá ướt 12 giờ trở lên là điều kiện cần thiết để bào tử nảy mầm và lây nhiễm. Thời tiết ẩm ướt sau đó là điều kiện ấm áp thường dẫn đến các đợt bùng phát bệnh nghiêm trọng.

Mưa, sương nặng và tưới trên cao có thể tạo điều kiện thuận lợi cho sự lây lan và nảy mầm của nấm.

Lưu thông không khí kém ở những khu vực trồng dày đặc góp phần làm tăng độ ẩm và lá ướt kéo dài, thúc đẩy nấm phát triển.

Cây trồng bị ảnh hưởng

Colletotrichum orbiculare là một loại nấm gây bệnh được biết đến là nguyên nhân gây bệnh thán thư, chủ yếu ở các cây họ bầu bí như dưa chuột, dưa lưới và bí ngô. Bệnh này đặc trưng bởi các tổn thương trên lá, thân và quả, dẫn đến giảm sức sống của cây và mất mùa.

Quản lý

Thực hiện luân canh 2 đến 3 năm với các loại cây trồng không phải là vật chủ để giảm sự tích tụ của mầm bệnh trong đất. Tránh trồng các loại bầu bí liên tiếp trên cùng một cánh đồng.

Trồng các giống bầu bí có khả năng kháng hoặc chịu được bệnh thán thư. Kiểm tra với các nhà cung cấp hạt giống để biết các giống cây trồng có khả năng kháng bệnh.

Loại bỏ và tiêu hủy các mảnh vụn thực vật bị nhiễm bệnh sau khi thu hoạch

Cày sâu hoặc loại bỏ tàn dư cây trồng khỏi cánh đồng.

Đảm bảo khoảng cách thích hợp giữa các cây để cải thiện lưu thông không khí và giảm độ ẩm xung quanh cây. Cắt tỉa lá phía dưới cũng có thể giúp thúc đẩy luồng không khí.

Sử dụng phương pháp tưới nhỏ giọt thay vì tưới trên cao để giảm thiểu nước bắn tung tóe và làm ướt lá. Nếu sử dụng hệ thống tưới trên cao, hãy tưới vào đầu ngày để lá khô nhanh.

Sử dụng hạt giống đã được chứng nhận không có bệnh hoặc xử lý hạt giống bằng thuốc diệt nấm trước khi trồng. Nhiễm trùng do hạt giống là một cách lây lan nấm đáng kể.

Thường xuyên giám sát đồng ruộng để tìm dấu hiệu ban đầu của bệnh thán thư, đặc biệt là trong thời tiết ấm áp, ẩm ướt. Phát hiện sớm giúp phun thuốc diệt nấm kịp thời và giảm sự lây lan của bệnh.

Quản lý môi trường xung quanh cây trồng để giảm độ ẩm. Điều này có thể đạt được bằng cách tránh tưới quá nhiều nước, đảm bảo thoát nước tốt cho đồng ruộng và giãn cách các cây trồng để cải thiện luồng không khí.

Kiểm soát hóa chất

Sử dụng thuốc diệt nấm để phòng ngừa hoặc khi có dấu hiệu đầu tiên của bệnh. Một số loại thuốc diệt nấm hiệu quả để kiểm soát bệnh thán thư bao gồm: Chlorothalonil, Mancozeb, Chlorothalonil

Thuốc diệt nấm gốc đồng (ví dụ: đồng hydroxit, đồng oxychloride)

Thực hiện theo các khoảng thời gian phun thuốc được khuyến nghị dựa trên điều kiện thời tiết và áp lực bệnh. Xoay vòng thuốc diệt nấm có các chế độ hoạt động khác nhau để tránh phát triển tình trạng kháng thuốc.

Kiểm soát sinh học

Trichoderma spp.: Những loại nấm có lợi này được biết đến với khả năng cạnh tranh với các tác nhân gây bệnh như Colletotrichum orbicularethông qua quá trình ký sinh nấm, hoặc bằng cách sản xuất ra các enzyme phá vỡ thành tế bào của tác nhân gây bệnh.

Bacillus spp.: Một số chủng Bacillus, một chi vi khuẩn, sản xuất ra kháng sinh hoặc các hợp chất ức chế khác có thể ức chế sự phát triển của Colletotrichum.

Ví dụ: Bacillus subtilis đã được nghiên cứu về khả năng bảo vệ cây họ bầu bí khỏi bệnh thán thư.

PGPR, chẳng hạn như Pseudomonas fluorescens, tăng cường cơ chế phòng vệ của thực vật bằng cách tạo ra sức đề kháng toàn thân ở cây chủ. Điều này có thể khiến cây ít bị nhiễm bệnh hơn.

Lưu ý: Việc sử dụng các hoạt chất và một số các gợi ý liên quan dựa trên kinh nghiệm của nhiều quốc gia trên thế giới. Việc lưu hành và sử dụng các hoạt chất, hóa chất BVTV phải được sự cấp phéo của mỗi quốc gia sở tại.

Ân Phong